“We moeten elkaar gewoon gaan aanspreken!” En ze heeft gelijk. Als ze elkaar in dit team gaan aanspreken, dan verdwijnen een heel aantal van de issues als sneeuw voor de zon.
Echter ze doen het niet. Ze doen het ‘gewoon’ niet. Gewoon is hier een belangrijke, want als het gewoon was dan hadden we er niet over hoeven praten en dan had ik er al zeker geen column over hoeven schrijven.
Het is namelijk – blijkbaar – niet zo gewoon. Met steriele handschoenen opereren is gewoon, dat degene die als eerste in de praktijk komt alle computers aanzet is gewoon, etc. Er zijn heel veel dingen gewoon, maar elkaar aanspreken is helaas meestal niet zo gewoon.
Waarom is elkaar aanspreken zo lastig?
Waarom zijn die andere dingen wel gewoon en elkaar aanspreken niet? Van al die dingen is het waarom heel duidelijk. Het belang voor de praktijk, het team, de collega’s, het dier en of de eigenaar is helder en behoeft geen toelichting. We weten allemaal dat het zo is.
Ook is er geen twijfel over mogelijk wie het moet doen, wie de verantwoordelijke is en hoe diegene de taak moet uitvoeren.
Bij aanspreken kunnen we allemaal zaken bedenken waarom een ander het zou moeten doen, bijvoorbeeld de leidinggevende, het is toch zijn/haar taak? Terwijl de ander aanspreken volgens mij ieders taak zou kunnen zijn. Afhankelijk van wie het ziet of opmerkt, is er een aangewezen verantwoordelijke.
Wat houdt je tegen?
Stel, jij bent verantwoordelijk want het is jou opgevallen. Wat houd je dan tegen? De reactie van de ander? Of heb je het waarom niet helder. Waarom zou je er iets van moeten zeggen? Wat levert het jou op? Wat voor effect heeft het op de praktijk en de kwaliteit van zorg die jullie gezamenlijk leveren?
Als dat duidelijk is, zou ik zeggen “doe het!” Spreek de ander aan.
Dat aanspreken hoeft niet perfect. Houd in je achterhoofd dat je aardig, empathisch en duidelijk bent (AED). Dan komt het allemaal goed.
Wanneer je de ander aanspreekt, ga er dan open in. Laat je eventuele oordelen en aannames achterwege. Dat iemand iets niet doet, komt geregeld doordat iemand handelingsverlegen is, dus onvoldoende duidelijk heeft hoe hij of zij de taak moet uitvoeren.
Maak het bespreekbaar én normaal
Het gaat dus om het waarom, waarom is het belangrijk dat iets gebeurt? Wie is verantwoordelijk? En wat maakt dat de ander de verantwoordelijkheid niet voelt? Als iets structureel niet wordt gedaan, wat zit daar dan achter?
De ander aanspreken wordt makkelijker als je regelmatig complimenten geeft. De ander weet dan dat je het ook zou zeggen als het goed gaat, dus is prima oké als je een keer een constructieve opmerking hebt.
Gezamenlijk creëer je een cultuur waarin elkaar aan spreken de normaalste zaak van de wereld is. Begin er vandaag nog mee!
Aanvullende tip: laat iedereen van je team deze column lezen, bespreek hoe jullie elkaar willen aanspreken en ook welke taken er regelmatig blijven liggen, hoe dat komt, maar vooral ook wat oplossingen zijn om dat in de toekomst te voorkomen. En het ‘elkaar gewoon aanspreken’ komt vanzelf.
