Er is al een tijd discussie over de kosten van een bezoek aan de dierenarts. Zijn de tarieven echt zo hard gestegen? En wie of wat is daar dan verantwoordelijk voor? In opdracht van het ministerie van Landbouw werd dit onderzocht door onderzoeksbureau Ecorys. Het resultaat is een stevig rapport dat inzicht geeft in de prijsontwikkeling van onze zorg, de achterliggende oorzaken en de rol van ketens. In dit artikel lees je de belangrijkste uitkomsten overzichtelijk op een rij.
Tariefontwikkeling: het valt mee
De tarieven voor diergeneeskundige zorg zijn gestegen sinds 1991. Volgens het rapport zijn deze in sommige gevallen twee tot tweeënhalf keer sneller gestegen dan de inflatie, met name in de jaren vóór de opkomst van ketens. Sindsdien is het tempo afgevlakt en volgen vooral de doordeweekse consulten inmiddels grotendeels de inflatie. De stijging is dus niet explosief en in veel gevallen goed verklaarbaar.
Invloed van ketens: beperkt effect op tarieven
Hoewel ketens gemiddeld iets hogere tarieven hanteren dan zelfstandige praktijken (gemiddeld 6 tot 10% hoger), blijkt uit het onderzoek dat zij niet verantwoordelijk zijn voor de sterkste prijsstijgingen. Die vonden namelijk plaats vóór hun intrede. Sinds de opkomst van ketens, rond 2015, is de tariefontwikkeling juist meer in lijn komen te liggen met de inflatie.
Dat ketens iets hogere tarieven rekenen, is deels te verklaren door hun kostenstructuur. Ze werken vaak vanuit grotere locaties met meer geavanceerde apparatuur en specialistische zorg. Bovendien is er vaker sprake van deeltijdwerk en specialisatie binnen teams, wat leidt tot hogere loonkosten. Deze factoren zorgen voor hogere vaste lasten, die deels doorwerken in de tarieven.
Spoedzorg: extra drukpunt
De tarieven voor spoedzorg (avond, nacht, weekend) zijn harder gestegen dan de reguliere consulten. Dat komt onder meer door hogere personeelskosten en verminderde bereidheid om onregelmatig te werken. Ketens bieden vaker 24/7-zorg, maar dat komt met een prijskaartje. Wij vinden dit een reëel knelpunt: in spoedsituaties is de keuzevrijheid voor eigenaren vaak beperkt, terwijl de kosten flink kunnen oplopen. Dit vraagt om serieuze aandacht en samenwerking binnen de sector om de toegankelijkheid van spoedzorg te waarborgen.
Veranderingen in het werkveld
De inhoudelijke ontwikkeling van de diergeneeskundige zorg is indrukwekkend. Waar we vroeger veel minder mogelijkheden hadden, beschikken we nu over geavanceerde apparatuur, specialistische behandelingen en een sterk verbeterd preventiebeleid. Dat alles verhoogt de kwaliteit, maar brengt ook kosten met zich mee.
Daarnaast zien we veranderingen in de arbeidsmarkt: er is een duidelijke verschuiving van voltijd- naar deeltijdwerk onder dierenartsen. Dat leidt tot hogere personeelskosten per fte. Ook werken steeds minder dierenartsen zelfstandig; loondienstverbanden zijn de norm geworden. Tegelijk zijn de verwachtingen van huisdiereigenaren veranderd. Waar het huisdier vroeger een functionele rol had, is het nu volwaardig gezinslid. Dit heeft grote invloed op de zorgvraag. Eigenaren zijn mondiger, beter geïnformeerd en nemen minder snel genoegen met een beperkte uitleg of standaardbehandeling. Ze willen vaker een second opinion, kiezen sneller voor uitgebreide diagnostiek en verwachten maatwerk. Dat leidt tot intensievere consulten en hogere zorgdruk, niet alleen in tijd, maar ook in emotionele belasting voor het team.
Reactie van de beroepsgroep
De KNMvD, CPD en Vedias onderschrijven het rapport en benadrukken dat de stijgingen verklaarbaar zijn. (Zie hier het gezamenlijke statement). Tegelijk wordt erkend dat er maatschappelijke onrust is over dierenartskosten. Om daar iets mee te doen, wordt er nu al gewerkt aan thema’s als spoedzorg en transparantie, vooruitlopend op de oprichting van een nieuwe beroepsorganisatie (BOVP).
Meer weten? Meld je aan voor het webinar
Wil je meer weten over het rapport en de implicaties voor de praktijk? De KNMvD organiseert op woensdag 9 april van 19:30 tot 20:30 uur een gratis webinar waarin het onderzoek wordt toegelicht en de vervolgstappen worden besproken. Het webinar is toegankelijk voor alle dierenartsen, jawel: lid of geen lid. Aanmelden kan via de website van de KNMvD.
Slotgedachte
Het rapport biedt vooral context. Ja, er zijn stijgingen geweest, maar die zijn grotendeels logisch, verklaarbaar en soms zelfs wenselijk. De focus ligt op de toegankelijkheid van spoedzorg te waarborgen.
Stemmingmakerij
Toch lijkt het er vooralsnog op dat er vooral veel stemmingmakerij is vanuit de grote media richting onze prachtige beroepsgroep. Collega’s met een enorm hart die zich dag en nacht inzetten voor het welzijn van dieren. Wij hoopten dat de uitkomst van dit rapport kon bijdragen aan meer nuance in de vaak eenzijdige berichtgeving. Helaas blijkt zelfs een dergelijk goed onderbouwd rapport niet voldoende. Zo verscheen vandaag direct een artikel van de NOS dat de nuance compleet negeert en zich opnieuw vooral richt op forse stijgingen. Opnieuw wordt onze beroepsgroep daarmee in een negatief daglicht gezet. Jammer of nee laten we zeggen: triest.
