De resultaten van de Monitor Mentale Gezondheid Dierenartsen 2024 liegen er niet om: we staan als beroepsgroep in de gevarenzone. Het onderzoek dat uitgevoerd is door onderzoeksbureau SKB in opdracht van de Koninklijke Nederlandse Maatschappij voor Diergeneeskunde (KNMvD), brengt schrijnende cijfers over werkdruk, sociale veiligheid en werk-privébalans aan het licht. De KNMvD ziet het als haar taak om deze problemen zichtbaar te maken en samen met de beroepsgroep stappen te zetten naar een betere toekomst.
De monitor die geldt als nulmeting, is uitgevoerd onder meer dan 1000 dierenartsen, zowel leden als niet-leden van de KNMvD. Het onderzoek richtte zich op diverse aspecten van mentaal welzijn, van werkdruk en sociale veiligheid tot de balans tussen werk en privé. De bevindingen zijn zorgwekkend en geven volgens voorzitter Sophie Deleu een duidelijke opdracht: “Alleen samen – onderling en met andere organisaties – kunnen we het tij keren.”
Werkdruk: rode cijfers domineren
Het rapport laat zien dat de werkdruk voor dierenartsen bijzonder hoog is. Factoren zoals een hoog werktempo, een zware werkhoeveelheid en de complexiteit van de taken zorgen voor structurele overbelasting. Vooral jonge dierenartsen en gezelschapsdierenpractici zijn kwetsbaar. Ze scoren diep rood op herstel na het werk en geven aan onvoldoende energie over te houden voor hun privéleven. Werkgevers en dierenartsen buiten de praktijk doen het op dit vlak relatief beter, maar de algehele situatie blijft alarmerend.
Sociale veiligheid: een pijnpunt
Een ander opvallend probleem is de sociale veiligheid. Veel dierenartsen ervaren een gebrekkige relatie met hun leidinggevende en collega’s. Intern worden pesterijen, intimidatie en discriminatie regelmatig genoemd. Extern wordt vooral verbale agressie een groot probleem genoemd, met gezelschapsdierenpractici, jonge dierenartsen en werknemers als de zwaarst getroffen groepen. Dit gebrek aan sociale veiligheid tast niet alleen het werkplezier aan, maar verhoogt ook de kans op uitval en verzuim.
Werk-privébalans: de kloof groeit
De balans tussen werk en privé is een ander punt waar het rapport geen goed nieuws brengt. Dierenartsen geven aan structureel te weinig tijd en energie over te hebben voor hun privéleven. Paardenartsen spannen de kroon, met jonge dierenartsen en werknemers als volgende in de rij. De druk om buiten werktijd werkberichten te beantwoorden is hoog tot zeer hoog. Dit belemmert de mogelijkheid om écht los te komen van het werk, een noodzakelijke voorwaarde voor herstel en mentale gezondheid.
Positieve punten en toekomstperspectief
Gelukkig zijn er ook lichtpuntjes te vinden in het rapport. Veel dierenartsen waarderen de afwisseling in hun werk en de mogelijkheden om te leren en zich te ontwikkelen. Vooral werkgevers en oudere dierenartsen scoren hier beter dan gemiddeld. Toch wegen deze positieve punten niet op tegen de ernst van de rode cijfers.
Samen sterker: een oproep tot actie
De KNMvD neemt de signalen uit het onderzoek serieus en roept op tot actie. Het verbeteren van collegialiteit en sociale veiligheid staat hoog op de agenda. Deleu: “Het beroep dierenarts is prachtig, maar het vraagt veel van ons in mentaal opzicht. Het is beslist noodzakelijk dat wij voldoende rust nemen en energie overhouden voor ons privéleven, waarin we vaak ook andere verantwoordelijkheden dragen. Alleen samen kunnen we dit aanpakken.”
Het volledige rapport is hier te lezen.
