Zeg eens eerlijk: weet jij precies wat een dierenfysiotherapeut doet? Grote kans dat het antwoord ‘nee’ is. En dat is jammer, want deze veterinaire professional kan juist een enorme meerwaarde bieden in jouw praktijk. Hoog tijd om beter te begrijpen wie er achter deze beschermde titel schuilgaat en hoe wij als team samen kunnen optrekken.
Hoe word je dierenfysiotherapeut?
Het begint bij de vierjarige hbo-opleiding humane fysiotherapie. Een intensieve studie met vakken als anatomie, fysiologie, neurologie en bewegingsleer. Je leert er hoe je spier-, gewrichts- en zenuwklachten bij mensen behandelt – kennis die essentieel is voor de stap richting dierfysiotherapie. Meer info over deze opleiding vind je hier.
Na het diploma volgt de tweejarige post-hbo opleiding tot dierenfysiotherapeut. Die wordt in Nederland alleen aangeboden bij Aeres in Barneveld, met een aantal lesdagen op de faculteit Diergeneeskunde in Utrecht. Alles bij elkaar studeer je dus minimaal zes jaar op hbo-niveau.
Veel studenten combineren hun opleiding met werk in de humane praktijk. Daardoor starten ze in de dierfysiotherapie met een stevige dosis ervaring – iets wat het vak alleen maar ten goede komt.
Leren stopt niet na het diploma
Een humaan fysiotherapeut moet zijn BIG-registratie elke vijf jaar vernieuwen. Dat betekent: voldoende uren werken én blijven bijscholen. Daarnaast is inschrijving mogelijk bij het KNGF, bijvoorbeeld in het Centraal Kwaliteitsregister of via het Keurmerk Fysiotherapie. Stop je volledig met het behandelen van mensen? Dan vervalt die registratie automatisch.
Voor dierenfysiotherapeuten is er het NVFD-register. Lidmaatschap betekent dat je jaarlijks accreditatiepunten moet halen door na- en bijscholing. Zo blijft de kennis up-to-date en worden nieuwe technieken en inzichten snel toegepast in de praktijk.
Het cursusaanbod binnen de dierfysiotherapie is breed en divers. Van verdieping in anatomie en biomechanica tot onderwerpen als dry needling, sportfysiologie of de belasting van specifieke sporters zoals ruiters. Het kan gaan om een verfijning van bestaande kennis, maar net zo goed om het ontdekken van een nieuw specialisme. Sommige fysiotherapeuten kiezen ervoor zich verder te ontwikkelen tot chiropractor – een opleiding die exclusief openstaat voor dierenartsen en dierenfysiotherapeuten.
Een veelzijdig vakgebied
De dierenfysiotherapeut richt zich op klachten aan het houdings- en bewegingsapparaat, vooral bij gezelschapsdieren en paarden. Het werk is breed: van preventieve screening tot revalidatie en herstel. Denk aan spier- of gewrichtsproblemen, maar ook aan het opbouwen van belastbaarheid na een blessure of operatie.
Behandelingen zijn vaak praktisch van aard, maar er is meer. Dierfysiotherapeuten adviseren ook over aanpassingen in de leefomgeving, het gebruik van het juiste harnachement en individuele trainingsprogramma’s. Alles om het herstelproces zo goed mogelijk te begeleiden – afgestemd op het dier én de situatie.
Sommige fysiotherapeuten kiezen ervoor zich te specialiseren in hond óf paard. Toch zie je ook regelmatig andere diersoorten in de praktijk. Dankzij hun kennis van anatomie en biomechanica kunnen veel dierenfysiotherapeuten prima uit de voeten met bijvoorbeeld een konijn, cavia of schaap. De principes zijn universeel, de toepassing is maatwerk.
Wanneer zet je een dierenfysiotherapeut in?
De dierenfysiotherapeut richt zich op klachten van het houdings- en bewegingsapparaat. Veelvoorkomende indicaties zijn rug- en nekproblemen, spier- en peesblessures, artrose, heupdysplasie, neurologische aandoeningen zoals een hernia, revalidatie na een operatie of ouderdomsgerelateerde beperkingen.
De inzet van dierfysiotherapie kent drie vormen: preventief, curatief en palliatief. Preventief – bijvoorbeeld bij sporthonden of -paarden – helpt het om beginnende problemen vroeg te signaleren, nog voordat ze klachten veroorzaken. Dit kan zonder verwijzing. Curatief werken dierenfysiotherapeuten uitsluitend op verwijzing van een dierenarts. Bij palliatieve zorg ligt de focus op pijnverlichting en comfort, wanneer herstel niet meer haalbaar is.
De behandelmogelijkheden zijn divers: van massagetherapie en bewegingstherapie tot fysische toepassingen. Het doel is altijd om pijn te verminderen, mobiliteit te verbeteren, spiertonus te optimaliseren en het uithoudingsvermogen – lokaal of algemeen – te ondersteunen. Ook de perifere circulatie en huidfunctie worden hierbij meegenomen.
Samenwerking met een dierenfysiotherapeut betekent dat je het zorgtraject voor je patiënt kunt verdiepen, verrijken én beter afstemmen op langdurige begeleiding. Juist daarin ligt de kracht van een multidisciplinair team.
Dierenfysiotherapeut: een beschermde titel
Dierfysiotherapeut is een wettelijk beschermde titel. Toch komt het nog voor dat mensen zich onterecht zo noemen. Wil je zeker weten of iemand bevoegd is? Kijk dan op www.diergeneeskunderegister.nl.
Daarnaast vind je op www.nvfd.nl het register van de Nederlandse Vereniging voor Fysiotherapie bij Dieren. Inschrijving is niet verplicht, maar veel verzekeraars vergoeden alleen behandelingen van praktiserende NVFD-leden.
Wil je samenwerken met een erkende dierenfysiotherapeut in jouw regio? Deze vind je eenvoudig via de NVFD-website.
