De afgelopen weken zijn er opnieuw meldingen van hoogpathogene aviaire influenza (HPAI) in Nederland, zowel bij wilde vogels als op een pluimveebedrijf. Hoewel het aantal meldingen bij wilde vogels minder hoog is dan in voorgaande jaren, blijft waakzaamheid geboden.
Toename van meldingen onder wilde vogels
In oktober en november werden via het Dutch Wildlife Health Centre (DWHC) en Sovon 460 dode watervogels gemeld. De meeste meldingen betroffen Smienten, Zilvermeeuwen en Houtsnippen. Hoewel het aantal meldingen steeg ten opzichte van eerdere maanden, blijven de cijfers relatief laag vergeleken met dezelfde periode in 2021-2023, toen de aantallen tussen de 697 en 908 lagen. Toch onderstrepen recente besmettingen bij zieke Brandganzen in Groningen en Friesland dat het virus nog steeds actief is.
Uitbraak bij pluimvee in Putten
Op 18 november werd HPAI vastgesteld bij een biologisch leghennenbedrijf in Putten (Gld.). De circa 23.000 kippen op het bedrijf zijn geruimd om verdere verspreiding van het virus te voorkomen. Het was de eerste uitbraak op een Nederlands pluimveebedrijf sinds december 2023. Minister Wiersma benadrukte de impact van deze gebeurtenis:
In een straal van 1 kilometer rond het besmette bedrijf zijn geen andere pluimveebedrijven. Binnen 3 kilometer worden 13 bedrijven streng gecontroleerd door de NVWA, met extra monitoring door de Gezondheidsdienst voor Dieren (GD). In de bredere 10-kilometerzone liggen nog eens 58 pluimveebedrijven, waar eveneens strenge maatregelen van kracht zijn. Zo geldt in de hele zone een vervoersverbod, gecombineerd met een ophok- en afschermplicht. De precieze grenzen van de beperkingszone zijn te bekijken via de dierziektenviewer van de RVO.
Ook wordt traceringsonderzoek uitgevoerd om mogelijke risicovolle contacten in kaart te brengen. Hierbij wordt bekeken of er producten, pluimvee of andere risicofactoren van en naar het bedrijf zijn vervoerd voorafgaand aan de melding. Indien nodig worden extra maatregelen genomen, zoals aanvullende bemonsteringen of het blokkeren van contacten.
Europese situatie
Ook in omliggende landen blijft HPAI een zorg. In oktober en november werden ongeveer 380 gevallen vastgesteld, waarvan circa 200 op pluimveebedrijven en 260 bij wilde vogels. Vooral in een zone van Polen en Duitsland tot Italië werden veel meldingen gedaan. Dit onderstreept de brede verspreiding van het virus in Europa.
Wat betekent dit voor de komende maanden?
Nederland blijft een risicogebied, zeker in de winterperiode. Onze wateren en moerassen trekken veel trekvogels aan, die het virus kunnen verspreiden. Hoewel de najaarstrek voorbij is, kunnen onverwachte weersomstandigheden, zoals vorst, zorgen voor extra verplaatsingen van vogels. Alertheid in het veld en strikte bioveiligheidsmaatregelen blijven daarom van groot belang.