“Wij doen het als dierenartsen in Nederland ontzettend goed” zei een collega zonder een concrete aanleiding onlangs tegen mij. Ik had haar dit al vaker horen zeggen. Er kwamen vragen in mijn hoofd op. Waarom zei zij dit tegen mij? En wat doen we goed? En wie zijn “we” eigenlijk? Ik voelde dat ik haar mening niet deelde, en voelde ook irritatie. Ik besloot om mijn gevoel verder te verkennen, in de hoop helderheid te vinden.
Van dromen naar realiteit
Ikzelf wist al op jonge leeftijd dat ik dierenarts wilde worden. Waarom precies, heb ik nooit goed kunnen uitleggen, anders dan: iets met dieren doen. Je mag aan je studie beginnen, werkt jarenlang keihard en studeert uiteindelijk samen met je studiegenoten af als dierenarts. Vol dromen en ambities stort je je daarna op een leven als gezelschapsdierenarts, paardenarts of landbouwhuisdierenarts.
Maar wat gebeurt er nu daadwerkelijk na het afstuderen? Hoe vergaat het die dromen en ambities in de praktijk? Is er nog een samen na de studie, of verdwijnen we ieder in onze eigen bubbel? Wat verbindt ons als dierenartsen, behalve die titel?
De keerzijde van het vak
Ik werk al 25 jaar als dierenarts en heb in die tijd veel zien veranderen. De samenleving, de opleiding en de verwachtingen van ons vak evolueren continu. Maar niet alles verandert ten goede. De laatste jaren wordt steeds duidelijker hoe groot de druk op dierenartsen is. Burn-out, ‘moral distress’, onvrede over salariëring en werktijden, en de verontrustende zelfmoordcijfers onder dierenartsen laten zien dat er iets fundamenteel misgaat. Dromen en ambities lijken als sneeuw voor de zon te verdwijnen. Jonge collega’s verlaten de beroepsgroep, en niet omdat ze hun werk niet mooi vinden – maar omdat het simpelweg te zwaar wordt.
Wat moet ik, en wat moeten wij als beroepsgroep, met deze informatie? Het antwoord lijkt mij helder: wij zullen hier samen echt iets mee moeten. Maar wat? En hoe? Wie pakt de regie?
Kunnen we dan nog zeggen dat we het ‘ontzettend goed’ doen? Ik denk van niet. Maar belangrijker: wat gaan we eraan doen?
Samen verantwoordelijkheid nemen
Het besef dat er iets moet veranderen is er. Gelukkig worden er al stappen gezet. Dactari en het Platform Jonge Dierenartsen zetten zich in voor intervisie en mentoring. De faculteit Diergeneeskunde onderzoekt hoe jonge dierenartsen beter voorbereid kunnen worden op de praktijk. En sommige grote ketens bieden ontwikkeltrajecten aan voor startende dierenartsen. Mooie initiatieven, maar nog lang niet genoeg.
De focus ligt nu vooral op jonge dierenartsen, en terecht. Maar laten we niet vergeten dat de uitdagingen van ons vak niet alleen hen raken. We moeten als hele beroepsgroep kijken naar hoe we onze plek opnieuw inrichten. Hoe maken we het vak duurzaam? Hoe zorgen we voor werkplezier op de lange termijn? En hoe versterken we die onderlinge verbondenheid die we tijdens onze studie zo sterk voelen?
De toekomst van ons vak: wie doet mee?
Ik ben trots op ons als dierenarts. Trots op onze inzet, onze kennis, onze toewijding. Maar als we eerlijk zijn, hebben we het als beroepsgroep nog niet goed op orde. De problemen stapelen zich op, en praten erover is niet genoeg. Het is tijd om als groep de regie te nemen. Om werk te maken van verandering, niet alleen voor de jonge generatie, maar voor ons allemaal.
Als we onszelf echt serieus nemen, is dit hét moment om onze plek opnieuw te bepalen. Om elkaar te steunen, de dialoog aan te gaan en samen een duurzaam toekomstperspectief te creëren. Ik ben er klaar voor. Jij ook?
